Avukat Eylem TEMEL | DiYARBAKIR

Mesleğin düzen ve geleneklerini korumak, yasaların avukatlara tanıdığı hakların gerçekleşmesi ve yüklediği görevleri tam ve şerefli bir şekilde yerine getirmek amacıyla “meslek kuralları oluşturulmuştur.

Meslek Kurallarının bir kısmı Avukatlık Yasasında vardır. Bir bölüm meslek kuralları ise Türkiye Barolar Birliğince hazırlanmış ve 8-9 Ocak 1971 tarihinde Adana’'da yapılan IV. Olağan Genel Kurul toplantısında kabul edilmiştir.

50 maddeden ibaret meslek kuralları, TBB Bülteninin 26 Ocak 1971 tarihli 5. sayısında yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. 20 ve 27. maddeler, daha sonraki yıllarda değişikliğe uğrayarak bugünkü şeklini almıştır.

Avukatlik Yasasinin 134. maddesi, meslek düzen ve geleneklerine uymayanlar hakkinda disiplin cezalari uygulanmasini öngörmektedir. Avukatlik Yasasi Yönetmeliginin 81. maddesinde de ayni nitelikte bir hüküm bulunmaktadir.

Avukatlik Yasasinin 135. maddesinde disiplin cezalari:

Uyarma, kinama, para cezasi, isten çikarma, meslekten çikarma olarak sayilmistir. Demek oluyor ki meslek düzen ve geleneklerine (yani meslek kurallarina) uymama hali, yukarida siralanan disiplin cezalarinin verilmesine neden olabilecektir. Bu nedenle, avukatlik meslegini yapanlarin, Avukatlik yasa ve yönetmeliklerinin yani sira, meslek kurallarini da bilmeleri gerekmektedir.

Avukatlarin, meslek kurallarina uygun davranmalarini saglama görevi Barolara verilmistir (Av. Y. M.95/1).

Halen Yürürlükte olan Meslek Kurallari asagida verilmistir :

l- GENEL KURALLAR

Türk avukatlari Barolarin ve Türkiye Barolar Birliginin bagimsizligi geregine inanmislar ve bu konuda kendilerine gerek kisi, gerek kurulus olarak düsen görevleri basarma kararina varmislardir.

Mesleki çalismasinda avukat bagimsizligini korur; bu bagimsizligini zedeleyecek is kabulünden kaçinir.

Avukat mesleki çalismasini kamunun inancini ve meslege güvenini saglayacak biçimde ve tam bir sadakatle yürütür.

Avukat meslegin itibarini zedeleyecek her türlü tutum ve davranistan kaçinmak zorundadir. Avukat özel yasantisinda da buna özen göstermekle yükümlüdür.

Avukat yazarken de, konusurken de düsüncelerini olgun ve nesnel bir biçimde açiklamalidir. Mesleki çalismasinda hukukla ve yasalarla ilgisiz açiklamalardan kaçinmalidir.

Avukat iddia ve savunmasinin hukuki yönü ile ilgilidir. Taraflar arasinda anlasmazligin dogurdugu düsmanliklarin disinda kalmalidir.

Avukat salt ün kazandirmaya yönelen her türlü gereksiz davranistan titizlikle kaçinmalidir.

Avukat, yalniz adres degisikligini reklam niteligini tasimayacak biçimde ilan yoluyla duyurabilir.

Avukatin baslikli kagitlari, kartvizitleri, büro levhalari reklam niteligini tasiyabilecek asirilikta olamaz.

Avukat telefon rehberinde meslekler kisminda adres yazdirabilir. Bunun disinda farkli büyüklükteki harflere ya da ilan niteliginde yazilara yer verdiremez.

Ortak büro avukatlari, büronun reklam araci olmamasina, hukuk bürosu niteliginin yitirilmemesine dikkat ederler.

Avukat kendisine is saglama niteligindeki her davranistan çekinir.

Avukat, yasal olarak bulundugu baskaca mevkii ve olanaklarin mesleki çalismalarina etkili olmamasina dikkat eder. Avukat mesleki çalismasi disinda kisisel anlasmazliklarda avukatlik sifatinin özelliklerinden yararlanamaz.

Avukat, ayni dava içinde birbirine karsit isteklerde bulunamaz.

Avukat, Türkiye Barolar Birligince kabul olunan mesleki dayanisma ve düzen gereklerine uygun davranmak zorundadir.

Avukat, bürosunun görevin vakarina uygun biçimde tutulmasi için çaba gösterir.

Uzunca bir süre bürosundan uzak kalmak zorunda bulunan avukat, islerine bakacak, müvekkillerini kabul edecek meslektasinin adini Barosuna bildirir.

Avukat, meslek kurulusunca verilen görevleri hakli nedenler disinda kabul etmek zorundadir.

Mesleki çalismasindan ötürü aleyhine açilan dava dilekçesinin bir örnegini avukat Barosuna verir. Baronun hukuki anlasmazliklardaki arabuluculuk teklifini kabul etmek zorundadir.

Avukat kendisiyle ilgili her türlü belgeyi Baro’da görmek hakkina sahiptir.


II. YARGI ORGANLARIYLA VE ADLI MERCILERLE ILISKILER

Yargiç ve savcilarla iliskilerinde avukat hizmetin özelliklerinden gelen ölçütlere uygun davranmak zorundadir. Bu iliskilerde karsilikli saygi esastir.

Avukat daha önce yargiç ve savci ya da hakem ya da baskaca resmi bir sifatla inceledigi iste görev alamaz.

Yargiç ve savci ile hisimlik ya da evlilikten gelen engelleri gösteren yasa hükmünde yazili derece disinda kalan hisimlar ve baskaca yakinlarinda avukat, meslek onuruna en uygun biçimde takdirini kullanir.

(Türkiye Barolar Birliginin 27-28 Mayis 1989 tarihinde Giresun’da yapilan XX. Olagan Genel Kurulu karariyla degisik metin)

Avukatlar ve avukat stajyerleri, meslege yakisir bir kilik ve kiyafetle baslari açik olarak mahkemelerde görev yaparlar. Durusmalara, Türkiye Barolar Birligince sekli saptanmis cübbe ile ve temiz bir kiyafetle çikarlar. Erkek avukatlar iklim ve mevsim kosullarinin elverdigi ölçüde kravat takarlar.

Avukat durusmayi terk edemez. Ancak kisisel ya da meslek onurunun zorunlu kildigi durumlarda durusmadan ayrilabilir. Bu durumda avukat derhal Baroya bilgi verir.

Avukat savunma için zorunlu olmadikça davanin uzamasi sonucuna varacak isteklerden kaçinir.

Yargicin reddi, savcilarin ve baskaca adalet görevlilerinin reddi ve sikayet edilmesi konusunda ve genellikle konusmalarinda ve yazilarinda avukat konunun gerektirdigi gerekçeleri amaci asmayacak biçimde açiklar.

Red ya da yakinma dilekçelerinin bir örnegini Baroya verir.

Avukat ileride tanik olarak dinlenecek kimselerden istisnai olarak bazi konulari ögrenmek zorunda kalmis olursa, bu kisileri etkilemis olma süphesi altina düsmekten kaçinmalidir. Avukat taniklara önerilerde bulunamaz, nasil hareket edecekleri hakkinda talimat veremez.

Avukat mahkeme kalemlerinde, icra dairelerinde ve her türlü mercilerde çalisan görevlilerle olan iliskilerinde meslek onuruna ve agirbasliligina uygun tutum ve davranislarini korur.


III. MESLEKTASLAR ARASI DAYANISMA VE ILISKILER

Hiçbir avukat, bir meslektasinin mesleki tutum ve davranislari hakkinda düsüncelerini kamuoyuna açiklayamaz. Bu yoldaki sikayetlerin mercii yalniz Barolardir.

Hiçbir avukat, herhangi bir meslektasi özellikle hasim vekili meslektasi hakkinda küçük düsürücü nitelikte kisisel görüslerini ve düsüncelerini açikça belirtemez.

Bir avukat baska bir avukata karsi asil ya da vekil sifatiyla takip edecegi davayi kendi Barosuna bir yazi ile bildirir. (*)

Bu kural, bilgi verme yükümlülügü ile bagli olarak Barolarin ve Türkiye Barolar Birliginin, üçüncü kisiler aleyhine ya da üçüncü kisilerin Barolar ve TBB aleyhine açacagi davalar için de geçerlidir. (*)

Bir baska Baro bölgesinde ilk kez bir davaya giden avukat o yer Baro baskanina nezaket ziyaretinde bulunmaya gayret eder.

Bir meslektasinin ölümü ya da baskaca nedenlerle Baro baskanliginca görevlendirilen avukat, kabul edilebilir bir neden göstermeksizin bu görevi reddedemez.

Mesleki çalismada, avukatlar arasinda usule iliskin islemlerde ve dosya incelemelerinde dayanisma geregi sayilabilecek yardimlar ve kolayliklari esirgemezler.

Durusmaya geç kaldigi için hakkinda giyap karari alinan avukat hemen gelmisse, diger taraf vekili olan avukat giyap kararinin kaldirilmasini ya da düzeltilmesini istemek zorundadir.

Bir baska yerdeki durusmasina mazereti nedeniyle gidemeyen avukat, karsi taraf avukati bir baska yerden geliyorsa mazeretini önceden meslektasina bildirmelidir.

Avukatlar arasinda “özeldir” kaydi tasiyan yazismalar, yazanin rizasi olmadan açiklanamaz.

Avukat, hasim tarafin ancak avukati ile görüsebilir. Hasim tarafin avukati yok ise, avukatin hasim tarafla temasi zorunlu sinirlar içinde kalir. Hasim tarafla her temasindan sonra avukat, müvekkiline bilgi verir.

Avukat, dava türü ve usulü ne olursa olsun, mahkemeye verdigi dilekçe ve önemli belgelerin bir örnegini (-istemese de-) karsi taraf vekili meslektasina verir.

Yanina stajyer avukat almayi kabul eden avukat, stajyerin iyi yetismesi için gerekli dikkati ve ilgiyi gösterir ve olanaklarini hazirlar.


IV. IS SAHIPLERIYLE ILISKILER

Avukat müvekkiline davanin sonucu ile ilgili hukuki görüsünü açiklayabilir. Fakat, bunun bir güvence olmadigini özellikle belirtir.

Avukat ayni davada birinin savunmasi, öbürünün savunmasina zarar verebilecek durumda olan iki kisinin birden vekaletini kabul edemez.

Bir anlasmazlikta taraflardan birine hukuki yardimda bulunan avukat, yarari çatisan kimseleri temsil etmemek kurali ile baglidir.

Avukat meslek sirri ile baglidir.

Tanikliktan çekinmede bu ölçüyü esas tutar. Avukat davasini almadigi kimselerin basvurmasi nedeniyle ögrendigi bilgileri de sir sayar. Avukatlik sirrinin tutulmasi süresizdir. Meslekten ayrilmak bu yükümlülügü kaldirmaz.

Avukat, yardimcilarinin, stajyerlerinin ve çalistirdigi kimselerin de meslek sirrina aykiri davranislarini engelleyecek önlemleri alir.

Avukat kendisine teklif edilen isi gerekçe göstermeden reddedebilir. Takdirine esas olan nedenleri açiklamak zorunda birakilamaz.

Avukat, zamaninin ve yeteneklerinin erisemedigi bir isi kabul edemez.

Avukat davayi almaktan ve kovusturmaktan çekinme hakkini müvekkiline zarar vermeyecek biçimde kullanmaya dikkat edecektir.

Is sahibi anlasmayi yaptigi avukattan sonra, ikinci bir avukata vekalet vermek isterse ikinci avukat isi kabul etmeden önce ilk vekalet verilen avukata yaziyla bilgi vermelidir.

Avukat, kesin olarak zorunlu bulunmadikça müvekkil adina basina açiklamada bulunamaz. Açiklamalarda adalete etkili olmak amaci güdülemez.

Avukat, baktigi davada görevini savsaklayarak ya da kötüye kullanarak müvekkili zararina kendisine bir yarar saglayamaz.

Avukat isle ilgili giderleri karsilamak üzere avans isteyebilir. Avansin isin geregini çok asmamasina, avanstan yapilan harcamalarin müvekkile zaman zaman bildirmeye ve isin sonunda avanstan kalan paranin müvekkile geri verilmesine dikkat edilir.

Müvekkil adina alinan paralar ve baskaca degerler geciktirilmeksizin müvekkile duyurulur ve verilir. Müvekkille ilgili hesap varsa uygun sürelerde durum yaziyla bildirilir.

Avukat, müvekkilinden meslektaslarina yönelecek satasmalari önlemeye çalisir.

Avukat, “hapis hakki” ni alacagi ile orantili olarak kullanabilir.

Adli müzaheret nedeniyle görülen isler, diger islere gösterilen özenle yürütülür.

Ücret davasi açacak olan avukat, önce Baro Yönetim Kuruluna bilgi verir. Bu konuda Baro yönetim kurulunun görüslerini bildirme yetkisi vardir.


V. AVUKATLARIN BAROLARLA VE TBB ILE ILISKILERI

Baro baskanligi, Baro yönetim kurulu ve disiplin kurulu üyelikleri ile TBB baskanligi, TBB yönetim kurulu üyeligi, TBB disiplin kurulu baskanligi ve üyeligi görevleri bir kiside birlesemez.


VI. YÜRÜRLÜK VE UYGULAMA ALANI

Yukaridaki meslek kurallarinin sürekli gelisimini saglamak üzere Barolar, TBB Genel Kuruluna, gündeme iliskin hükümlere uyma kosulu ile yeni teklifler getirebilirler.

Yukaridaki yazili meslek kurallari, TBB’nin 8-9 Ocak 1971 tarihli IV. Genel Kurul Toplantisinda kabul edilmis ve TBB Bülteninde yayimi tarihinde yürürlüge girmesine karar verilmistir.


--------------------------------------------------------------------------------

* (*) Ikinci ve üçüncü fikralar TBB’nin XII. Genel Kurulunda kabul edilmistir.
(Not: Meslek Kurallari, 26 Ocak 1971 tarih ve 5 sayili TBB Bülteninde yayinlanmistir)